در ابتدای باید بگوییم منظور از اصطلاح « مقاوم‌سازی » به طور قطع بالا بردن مقاومت در برابر نیروی زلزله نیست، بلکه منظور بهبود عملکرد اجزای سازه (ساختمان) در برابر نیروی زلزله است. به همین دلیل اصطلاح «بهسازی » و در حالت خاص برای نیروی زلزله، « بهسازی لرزه‌ای » اصطلاح درست‌تری است.
مواردی وجود دارد که مشاور برای بهبود وضعیت ساختمان، دستور به کاهش سختی سازه داده است. بنابراین استفاده از واژه مقاوم‌سازی شاید در همه جا منطقی و درست نباشد.
زلزله کرمانشاه نیز همچون زلزله‌های گذشته، از جمله گیلان، بم و لرستان نشان داد که ساختمان‌های ساخته شده درکشور، در برابر زلزله از آسیب‌پذیری بالایی برخوردار هستند. طراحی بر اساس آیین‌نامه‌های قدیمی، که الزامات آیین‌نامه‌ای جدید زلزله رابرآورده نمی‌کنند، ضعف‌های اجرایی و نظارتی از دلایل آسیب‌پذیری این ساختمان‌ها می‌باشد. لذا، ارتقا عملکرد ساختمان‌های موجود برای پایداری تحت نیروهای زلزله با روش‌های مقاوم‌سازی قابل اعتماد، آسان، سریع و اقتصادی، در اولویت و ضرورت است.
عمل بهسازی به شرایط زیادی بستگی دارد که اصلی‌ترین‌های آن ظرفیت و تقاضای سازه می‌باشد و با توجه به شرایط سازه و با نرم افزارهای مخصوص و تحت شرایط خاصی صورت می‌گیرد.
علم بهسازی را به جرات می‌توان یکی از سخت‌ترین بخشهای عمران دانست و انجام آن نیاز به دانش فنی بسیار بالایی دارد و در دروه‌ی کارشناسی ارشد گرایش سازه و زلزله گاها و بسته به دانشگاه ها تدریس می‌شود.
پس هدف از بهسازی، بهسازی اسکلت اصلی ساختمان و هسته‌ی اصلی ساختمان می‌باشد که در برابر نیروهای زلزله مقاومت کافی و مناسب داشته باشد.
دلایل و عوامل مختلفی وجود دارد که باعث می‌شود یک ساختمان نیاز به مقاوم‌سازی داشته باشد. در زیر تعدادی از این دلایل آورده شده است.
عوامل موثر در این خطا بسیار متنوع است. فراموش کردن یک بند آیین‌نامه، فرض اشتباه در مورد شرایط ساختمان و ... در این دسته گنجانده می‌شود.
علاوه بر خطاهاي طراحی و محاسباتی، خطاها و اشکالاتی در اجراي ساختمان‌ها مشاهده می‌شود که ممکن است حین وقوع زلزله عملکرد ساختمان را دچار مشکل نماید. علاوه برآن برخی اشکالات اجرایی هستند که ممکن است در زمان بهره‌برداري ساختمان، مشکلاتی را بوجود آورند. از جمله مهمترین این اشکالات می‌توان به:
پدیده پیری و فرسودگی در سازه‌های موجود از مباحث روز در صنعت ساختمان است. این معضل نه تنها هزینه‌های بالایی را به کشور تحمیل می‌نماید، بلکه اعتماد عمومی را نیز به ایمنی سازه های موجود با پرسش روبرو می‌کند. بسیاری از ساختمان‌های کشور با آیین‌نامه‌هایی طراحی شده‌اند که هیچ گونه ضوابط لرزه‌ای در آنها وجود نداشتند و تا قبل از نشر آیین نامه جدید ایمن محسوب و نیاز به ارتقا در مقاومت و شکل‌پذیری دارند.
یکی از مواردی که باعث افزایش عمر سازهها می‌شود، حفظ خواص مصالح به کار رفته در سازهها است. استفاده از مصالح فولادی یا به شکل مقاطع فولادی، یا مدفون در بتن و یا مصالح بنایی در تمامی سازه‌های کشور امری اجتناب ناپذیر است. فولاد سازه‌ای معمولاً پر مصرف‌ترین فلز در ساختمان‌ها محسوب می‌شود. خوشبختانه این فلز غالباً در دل سازه قرار گرفته و توسط سقف و پوشش‌های دیگر از محیط خارج و توسط روکارهای داخلی از محیط داخل ساختمان، مجزا می‌گردد. در مواردی که فولاد سازه‌ای در معرض آب (خواه ناشی از نفوذ باران باشد و یا چگالش بخار آب) قرار گیرد، خوردگی رخ می‌دهد و ممکن است ساختار را به خطر بیاندازد.
بسیاری از ساختمان‌ها در طول عمر خود یک افزایش باری را تجربه خواهند کرد که دلایل مختلفی دارد:
تغییر کاربری ساختمان، باعث تغییر در وضعیت بارگذاری سازه می‌شود که حتما باید توسط مهندسین و با استفاده از تحلیل‌های غیرخطی مد نظر قرار گیرد.
در بسیاری از موارد دیده می‌شود که مالکان برای بازسازی کف ساختمان‌هایشان، کف جدید را بر روی کف قدیمی اجرا می‌کنند، و یا ضخامت دیواری را کم یا دیواری را حذف می‌کنند، در این موارد حتما توصیه می‌شود که با یک مهندس مقاوم‌ساز مشورت شود.
در طول تجربیات مهندسی با مواردی برخورد کردیم که در هیچ منبعی در مورد آن ها مطلبی ذکر نکرده است. از جمله مشاهده ساختمان‌هایی با قدمت بالا که به جای تعویض عایق بام در آنها در طول چند دوره هر بار میزان زیادی آسفالت بر روی عایق قبلی نصب شده است تا اینکه در موقع مقاوم‌سازی ساختمان با میزان زیادی اضافه بار مرده بر روی ساختمان مواجه شدیم.
مجریان اسکان هزاره سوم
سقف روف فرم
ستبران طرح هزاره سوم
سازه‌های رویایی هزاره سوم
مجله سازیران
طرح ماندگار هزاره سوم
نشر علم عمران
سازه‌های آرمانی هزاره سوم