از ابتدای پیدایش، انسانها موجوداتی اجتماعی بودند که با یکدیگر به شکار حیوانات میرفتند. احتمالاً همه ما در کتابهای تاریخ خواندهایم که انسانها برای شکار حیوانات به صورت دستهای از یک مکان به مکانی دیگر مهاجرت میکردند. پس از آنها انسانها به غارنشینی روی آوردند و بعد از مدتی با توسعه کشاورزی و آشنایی با کاشت بذر، اولین خانههای این کره خاکی ساخته شد و سپس تمدنهای مختلفی تشکیل گردید. امروزه آثاری از اولین و قدیمی ترین خانه های جهان و ساخته دست بشر یافت شدهاند که قدمت بعضی از آنها به 10/000 سال پیش برمیگردند.
قدیمیترین خانههای جهان
یافتههای باستان شناسی نشان میدهند که اولین زندگیهای یکجا نشینی پیش از آنکه تصورش را داشتیم شکل گرفته است. شاید هیچ گاه نتوانیم به صورت دقیق بفهمیم که اجداد ما از کی تصمیم به یکجا نشینی و ساختن خانه برای سکونت گرفتهاند اما امروزه در سراسر جهان شواهد و خرابههایی از اولین خانههای مسکونی یافت شده که بسیار جالب توجه هستند. در ادامه به معرفی قدیمی ترین خانه های جهان پرداختهایم.
خانه پادشاه (Kirkjubøargarður)
خانه پادشاه قدیمی ترین خانه چوبی جهان است که امروزه نیز قابل سکونت بوده و بزرگترین مزرعههای ناحیه نیز به همین خانه تعلق دارد. این خانه در ابتدا محل سکونت و آموزش اسقفها بوده است. از آنجایی که ایسلند چوب ندارد، این بنای چوبی اهمیت بسیار زیادی برای ساکنین منطقه دارد. مطابق افسانهها گفته میشود که این خانه از چوبهایی که توسط جریان آب از نروژ به این ناحیه آورده میشد ساخته شده است. این مکان امروزه به یک موزه تبدیل شده اما ساکنین آن که خانواده پاتورسون (Patursson) نام دارند، از سال 1550 نسل در نسل در این خانه سکونت داشتهاند و امروزه نیز این مکان تاریخی خانه آنها محسوب میشود.
خانه رنگی رومیها (Roman Painted House)
خرابههای خانه رنگی رومیها اولین بار در سال 1970 کشف شدند. این مکان شامل پنج اتاق است که دیوار اتاقها به نقاشیهای بسیار زیبای رومی مزین شده. این دیوارها جزء زیباترین نقاشیهای رومی و بزرگترین بومهای نقاشی در سراسر بریتانیا هستند که هنر رومیها را به بهترین شیوه به نمایش میگذارد.
یکی از جالبترین مشخصات این محل، گرمابه آن است که حرارت آن از طریق گرمایش مرکزی تأمین میشده است. امروزه این مکان به یکی از اماکن توریستی بسیار پر رفت و آمد مبدل شده که هرساله افراد زیادی از آن بازدید میکنند.
خانه جارشوف (Jarlshof Houses)
منطقه باستان شناسی جارشوف یکی از بهترین و محافظت شدهترین اماکن باستانی در جزایر بریتانیا است. در این ناحیه بقایایی از چندین دوره مختلف یافت شده است از جمله خانههایی از اواخر عصر حجر، یک روستا مربوط به عصر برنز، یک خانه وایکینگی، یک مزرعه قرون وسطایی و قلعهها و خانههای دایرهای مربوط به عصر آهن.
اگرچه قدیمیترین اشیا یافت شده در این ناحیه چند عدد ظروف سفالی مربوط به عصر حجر است اما قدیمی ترین سازههای این منطقه مربوط به 800 سال پیش از میلاد مسیح بوده و در عصر برنز بنا شدهاند. مهندسی این خانه ها که یکی از قدیمی ترین ها در جهان هستند از یک نوع ساختار لانه زنبوری الهام گرفته شده است؛ آلونکهایی کوچک که به وسیله دیوارهایی از یکدیگر جدا میشوند. تقریباً 200 سال پیش از میلاد، این خانهها تخریب گردیده و خانههای جدیدی با ساختار دایرهای ساخته شده که از آلونکهای قدیمی بزرگتر و جادارتر بودهاند اما مثل همان آلونکهای قدیمی، تماماً با سنگ بنا شدهاند.
تپه اسکارا (Skara Brae)
روستای اسکارا از 10 خانه کاملاً سنگی تشکیل شده که در عصر حجر بنا شدهاند. تمامی این بناها زیر یک تپه بزرگ مدفون مانده بودند به همین دلیل آسیب چندانی ندیدهاند. به نظر میرسد سکونت در این روستا به مدت 600 سال ادامه داشته و تعداد خانه ها بیش از 10 عدد نبوده است. این خانه های از قدیمی تری ها در جهان هستند.
یکی از زیباترین مشخصات این مکان، اسباب و اثاثیه سنگی داخل خانهها است که از آن زمان تا کنون دست نخورده باقی ماندهاند؛ وسایلی مانند کمد لباس، قفسه، صندلی و تخت خواب که تماماً از سنگ ساخته شدهاند. علاوه بر این اثاثیه سنگی، مردم این ناحیه با استفاده از سنگ، استخوان و سنگهای قیمتی، ابزار آلات، ظروف خاص و زیورآلاتی ساختهاند که در نوع خود بسیار دیدنی و بی نظیر هستند.
تپه هووار (Knap of Howar)
خانهای که روی تپه هووار ساخته شده، قدیمیترین خانه سنگی در شمال اروپا است که بقایای آن از 3700 الی 3500 سال پیش از میلاد تا کنون باقی مانده است. کل خانه متشکل از دو خانه مجزا است که از طریق یک راهرو باریک به یکدیگر متصل شدهاند. خانه بزرگتر قدیمیتر است و به نظر میرسد محل زندگی ساکنین بوده. خانه کوچکتر مدتی بعد از خانه بزرگتر ساخته شده و از آن به عنوان انباری استفاده میشده است.
به نظر میرسد پس از مدتی راهرو بین دو خانه توسط ساکنین مسدود شده و انباری بدون استفاده مانده است. با این حال خانه اصلی همچنان بعد از مسدود شدن پل ارتباطی بین دو خانه سالم باقی مانده و ساکنین آن 900 سال نسل اندر نسل در آن زندگی کردهاند.
خیروکیتا (choirokoitia)
خیروکیتا یکی دیگر از قدیمی ترین خانه های جهان است. قدمت این بنا که در جزیره قبرس بنا شده، به عصر حجر برمیگردد. خرابهها شامل مجموعهای از خانههای دایرهای شکل هستند که به نظر میرسد انسانها 7000 سال پیش از میلاد در آنها سکونت گزیدهاند. برای ساخت این خانهها علاوه بر سنگ، از خشت خام نیز استفاده شده است و باستان شناسان به این نتیجه رسیدهاند که سقف خانهها کاملاً مسطح بوده. علاوه بر خانه و بقایای اجساد انسانی، آتشدان، آسیابهای دستی و چندین نوع وسیله مربوط به فرهنگ مردم ناحیه نیز در این مجموعه یافت شده است.
خانه هوویک (Howick House)
تا قبل از کشف خانه star carr که در ادامه به آن اشاره میکنیم، خانه هوویک قدیمیترین خانه شناخته شده روی این کره خاکی بود. علاوه بر خود خانه 5 عدد گور مربوط به عصر برنز نیز در این ناحیه یافت شدهاند. به نظر میرسد آب و هوای خوب و فراوانی حیوانات گیاه خوار، انسانهای عصر حجری را به این ناحیه کشانده تا بتوانند بدون جا به جا شدن در کل طول سال در آن جا زندگی کنند.
خانه استار کار (star carr)
خانه star carr نه تنها قدیمیترین خانه در انگلستان، بلکه قدیمی ترین خانه کشف شده در سراسر کره زمین و جهان است. همچنین باستان شناسان در این خانه یک وسیله چوبی پیدا کردهاند که به نظر میرسد قدیمیترین مدل های نجاری را در پس انحناهای خود داشته باشد. به نظر میرسد این محل مکان بسیار مناسبی برای شکار حیوانات بوده است که امروزه با جدا شدن بریتانیا از قاره اروپا، این نواحی به جزایری متعلق به بریتانیا تبدیل شدهاند.
مجریان اسکان هزاره سوم
سقف روف فرم
ستبران طرح هزاره سوم
سازههای رویایی هزاره سوم
مجله سازیران
طرح ماندگار هزاره سوم
نشر علم عمران
سازههای آرمانی هزاره سوم