شرایط وصله آرماتورها به روش جوشکاری فشاری گازی (فورجینگ)

با توجه به استعلام‌هاي متعدد جامعه مهندسی در خصوص ضوابط و شرایط وصله‌ي آرماتورها به روش جوشکاري فشاري گازي (فورجینگ) کمیته‌ي تخصصی مبحث نهم مقررات ملی ساختمان توضیحات زیر را در این خصوص ارائه نموده است:

در روش جوش سر به سر میلگردها یا جوش فشاري گازي (GPW, Welding Pressure Gas) که فورجینگ نیز نامیده می‌شود، میلگردها به صورت سر به سر و بدون هیچ گونه مواد افزودنی، توسط حرارت حاصل از سوختن گاز استیلن و اکسیژن، به دماي خمیري شدن (حدود 1250 درجه سلسیوس) می‌رسند و توسط فشار حاصل از سیلندر هیدرولیک، به یکدیگر فورج می‌شوند.

فورجینگ نوعی وصله جوشی می‌باشد و باید کلیه‌ي ضوابط مربوط به وصله‌هاي جوشی مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (ویرایش پنجم، 1399) در آن رعایت گردد. شرایط جوشکاري آرماتورهاي مورد استفاده در بتن‌آرمه و حداقل دماي مورد نیاز پیش گرمایش و انجام عملیات جوشکاري باید بر مبناي استانداردهاي ملی ایران به شماره‌هاي 3132 و 1-21056 باشند. ضمناً جوش میلگردها در وصله جوشی باید الزامات مبحث دهم مقرارت ملی ساختمان را تامین نماید. وصله‌هاي جوشی باید قادر به انتقال تنشی حداقل برابر با 25/1 برابر تنش تسلیم مشخصه میلگرد در کشش و یا فشار باشند. در وصله‌ي فورجینگ، در هر مقطع از عضو باید حداکثر 50 %میلگردها و به صورت یک در میان وصله شوند.

مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (ویرایش پنجم، 1399) وصله‌هاي جوشی در میلگردهایی که نیروي ناشی از زلزله را تحمل می‌نمایند، نباید در فاصله‌ي کمتر از دوبرابر ارتفاع مقطع عضو از بر اتصال تیر به ستون، و یا مقاطع بحرانی که در آن‌ها احتمال تسلیم آرماتورها وجود دارد، واقع شده باشند. رعایت ضابطه‌ي فوق در سازه‌هاي با شکل‌پذیري کم ضروري نیست.

فرآیند بازرسی، نظارت و کنترل وصله‌ي فورجینگ باید در سه مرحله قبل از عملیات جوشکاري، در حین عملیات جوشکاري و بعد از جوشکاري و بر اساس استاندارد ملی (22442) سال 1396 (تحت عنوان «فولاد براي تسلیح بتن – اتصال میلگردهاي فولادي جوشکاري شده به روش فشاري گازي – روش آزمون و معیار پذیرش) یا JIS Z 3120 ژاپنی استانداردهاي JIS Z 3881 و انجام و آزمون التراسونیک مانند آزمون نفوذ  صورت گیرد. بعد از عملیات جوشکاري باید تست‌هاي غیرمخرب ، انجام تست مخرب مطابق استاندارد مربوطه مانند آزمون خمش و کشش میلگرد وصله شده الزامی گیرد. همچنین براي دریافت گزارش تأیید دستورالعمل جوشکاري است.

بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، در صورتی که قرار است در میلگردها از وصله‌ي جوشی استفاده شود، باید این میلگردها تحت آزمایش جوش‌پذیري قرار گیرند. در این آزمایش نمونه‌هاي جوش شده باید تحت آزمایش کشش و خمش قرار گیرند. در آزمایش خمش، زمانی میلگرد از نظر جوش‌پذیري قابل قبول تلقی می‌گردد که پس از خم کردن، ترکی در منطقه جوش شده و خود جوش به وجود نیاید.

شرکت‌هاي مجري عملیات فورجینگ و دستگاه‌هاي مورد استفاده در این عملیات باید توسط مراجع ذیصلاح تأیید شده باشند. براي تأیید صلاحیت جوشکاران، تأیید الزامی و گزارش تأیید دستورالعمل جوشکاري، دستورالعمل جوشکاري صلاحیت کارگاه و تأیید دستورالعمل جوشکاري مورد نظر، تهیه‌ي گواهی صلاحیت جوشکار است. استفاده از تجهیزات برشکاري و لبه‌سازي با اره تنگستنی مخصوص دور پایین دراین روش جوشکاري الزامی می‌باشد. داشتن گواهینامه جوشکاري براي مجري الزامی است.