ساختمان کرایسلر نیویورک

تعجبی ندارد نیویورک شهر شیشه‌ای امریکا که برج‌های سر به فلک کشیده تمام سطح آن را اشغال کرده‌اند، خانه ی بسیاری از پیشگامان عرصه‌ی ساخت آسمان خراش باشد. اما همه‌ی این آسمان خراش‌ها فقط مکعب‌های شیشه‌ای درخشان نیستند؛ در میان آنها گاهی بناهایی دیده می‌شود که نماینده‌ی تمام عیار یک سبک معماری هستند و هنر و زیبایی بر قد کشیده‌ی آنها سایه انداخته است. یکی از این برج‌ها، ساختمان کرایسلر اثری از ویلیام ون آلن است که بدون شک یکی از زیباترین آسمان خراش‌های دنیا است.

ساختمان کرایسلر به عنوان یک آسمان خراش، تجلی بسیار خوب سبک آرت دکوی فرانسه در کشور امریکا به شمار می‌رود. شاهکاری که طراوت و انرژی سرشارش با نگاه به آن از نزدیک، بالا یا فاصله ای بسیار دور و یا حتی در عکس ها به بیننده منتقل می‌شود. این ساختمان یکی از بهترین نمونه‌ها در میان آسمان خراش‌های دنیا از نظر طراحی و فرم کلی ساختمان است.

طرح در اصل برای یک شرکت پیمانکاری ساختمان با نام William H. Reynolds تهیه شد اما سرانجام به Walter P. Chrysler فروخته شد. او که می‌خواست ساختمانی بسازد که نه تنها یک آسمان خراش واقعی باشد، بلکه بتواند به کمک آن بر نفوذ خود بیفزاید، از معمار خود خواست تا بلندترین ساختمان ممکن را طراحی کند.

ون آلن برای اینکه بتواند به رقبای خود که هم زمان هدف مشترکی را دنبال می‌کردند، ضربه وارد کند، یک تاج 56 متری به عنوان سر برج طراحی کرد.

ون آلن با توجه به این مطلب که در یک ساختمان بلند اولین چیزی که جلب توجه می‌کند، تاج آن است، توانست اثر بی نظیر خود را با قرار دادن یک کلاهک نوک تیز در بالای آن شاخص کند. این تاج از پنج ردیف قوس فولادین یکپارچه درست شده است که به سمت نوک تاج کوچک تر می‌شوند و هر ردیف شامل پنجره های مثلثی شکل است که به صورت زیگزاگ قرار گرفته اند. در بالاترین نقطه‌ی تاج، میله‌ای همچون مناری در بالاترین نقطه‌ی بنا قرار دارد.

این ساختمان با داشتن 77 طبقه تا زمانی که ساختمان امپایر استیت تمام شد، بلندترین ساختمان جهان بود و ستاره‌ای بر کرانه ی آسمان نیویورک به شمار می‌رفت. البته این ساختمان هنوز هم بلندترین ساختمان با نمای آجری در جهان است.

به گفته ی ون آلن «برجک هفت طبقه ی داخلی که با نمای مخصوص فولادی کامل می‌شود، اولین بخشی بود که در داخل ساختمان ساخته شد و در مدت زمان یک ساعت و نیم توسط کابل‌ها در محل خود در بازشوی سقف قرار گرفت و ثابت شد». برای اولین بار بود که از فولاد ضدزنگ برای نمای یک ساختمان به صورت نمایان استفاده می‌شد.

رفتار دکوراتیو در تمام دیوارهای بنایی توسط ایجاد پس رفتگی‌ها و بافت‌های سبدی به کار رفته در ارتفاع طبقات کاملا مشهود است.

نمای داخلی سرسرای اصلی یک ترکیب مدرن از سنگ مرمر افریقایی و فولاد دارای روکش آب کروم است. یک سالن استراحت به نام Cloud Club و یک محوطه برای تماشای مناظر اطراف بر بالای ساختمان قرار دارد. فرم آلومینیومی ساختمان بسیار زیبا به نظر می رسد و مخروط فولادی بالای بنا همانند یک تاج هنری در رأس این آسمان خراش خودنمایی می‌کند.

ناودان‌های فولادی موجود در گوشه ها که ون آلن آنها را طوری قرار داده تا کلاهک ساختمان را احاطه کنند، از جمله تزیینات بسیار جذاب در بدنه‌ی اصلی ساختمان است. این بنا در شب همانند یک صحنه‌ی نمایش عمل می‌کند و بر روی آن نمایش‌هایی توسط نورهای مختلف انجام می‌گیرد.

هنگامی که برج تمام شد توانست برج ایفل را به عنوان بلندترین سازه‌ی ساخته شده به صورت دستی پشت سر گذارد. در یک مرحله 3000 کارگر ساختمانی به طور هم زمان بر روی برج کار می‌کردند. مراسم پی ریزی در 19 سپتامبر 1928 آغاز شد و مراسم رسمی افتتاح برج در 28 می 1930 برگزار شد. بسیاری از صاحب نظران ساختمان های بلند دنیا معتقدند که کرایسلر بهترین طرح یک آسمان خراش است.

سازه‌ی به کار رفته در ساختمان کرایسلر قاب فولادی روکش دار است. اصولا هرگاه اتصالات بین تیر و ستون‌ها به صورت صلب و با مقاومت خمشی کافی اجرا شود، تغییر اساسی در عملکرد سازه تیر و ستون به وجود خواهد آمد.

این نوع از سازه‌ها که قاب صلب نامیده می‌شوند، رفتار یکپارچه‌ای داشته و در برابر بارهای افقی و عمودی هم زمان مقاومت قابل توجهی دارند. تمامی این اصول در طراحی و اجرای ساختمان کرایسلر به کار گرفته شد تا بلندترین ساختمان جهان در آن زمان از پایداری کافی در برابر نیروهای قائم و افقی برخوردار باشد.