در دنیای شرق به خصوص خاورمیانه که در زمینه معماری نوین، فاصلههایی با معماری پست مدرن غرب دارد، پدیدهای به نام زاها حدید ظهور کرد که دنیای معماری را با طرحهای افسانهای خود مسحور ساخت.“زها حدید” معمار برجستهی عراقی-بریتانیایی سال ۱۹۵۰ در بغداد متولد شد. دوران تحصیلات خود را در مدارس شبانهروزی کشورهای انگلستان و سوئیس گذراند و قبل از ورود به مدرسهی معماری انجمن معماران لندن در سال ۱۹۷۲؛ که بهترین و معتبرترین نوع خود در جهان شناخته میشود؛ در دانشگاه آمریکایی بیروت در رشتهی ریاضیات فارغ التحصیل شد.
پس از فراغت از تحصیل درسال ۱۹۷۷ نزد اساتید خود “کولهاس” و “زنگلیس” در دفتر معماری متروولیتن روتردام هلند مشغول به کار شد و در سال ۱۹۸۰ شرکت معماری خود را با نام “معماران زها حدید” تاسیس کرد.
او تدریس را از همان مدرسه ی معماری انجمن معماران لندن آغاز کرد و در طول سالها در دانشگاههای معتبری همچون “مدرسه ی عالی طراحی هاروارد” , “دانشگاه کمبریج” , “دانشگاه شیکاگو” , “دانشگاه هامبورگ” , “دانشگاه کلمبیا” و … به تربیت دانشجویان معماری در سرتاسر جهان پرداخت.
از طراحی های برجستهی این زن توانمند میتوان به “موزه ریورساید گلاسکو” در اسکاتلند , “مرکز ورزشهای آبی لندن” (که برای المپیک ۲۰۱۲ ساخته شد) , “خانه اپرای گوانگژو” چین , “پل شیخ زاید ابوظبی” امارات , “پل پاویلیون زاراگوزا” اسپانیا , “ساختمان مدیریت کمپانی BMW ” در لایپزیک آلمان , “موزه بزرگ هنر میشیگان” آمریکا , “موزه ملی هنرهای قرن ۲۱ رم” ایتالیا , “مرکز حیدر علی اف” در باکوی آذربایجان , “کتابخانه و مرکز یادگیری دانشگاه اقتصاد و تجارت وین” اتریش و بسیاری سازههای زیبا, نوآورانه و کم نظیر دیگر اشاره کرد.
“زها حدید” اولین زنی بود که موفق شد در سال ۲۰۰۴ جایزه ی معتبر پریتزکر (معتبرترین جایزه معماری جهان) را از آن خود کند و از سوی نشریهی گاردین به او لقب “ملکهی انحنا” (به علت استفاده از منحنیهای متعدد و خلاقانه در طراحیهای خود) داده شد. چهار جایزهی انجمن سلطنتی معماران بریتانیا به سالهای ۲۰۰۵ , ۲۰۰۶ , ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰، جایزهی بهترین طراح سال ۲۰۰۵ و دهها عنوان و جایزهی بینالمللی و معتبر دیگر نیز از افتخارات این بانوی هنرمند به شمار میرود.
بسیاری او را بزرگترین معمار زن جهان امروز میدانند. او هرگز ازدواج نکرد و فرزندی ندارد.
“زها حدید” در ۳۱ مارس ۲۰۱۶ در اثر حملهی قلبی در بیمارستان شهر میامی که به علت برونشیت در آنجا بستری بود درگذشت.
مجریان اسکان هزاره سوم
سقف روف فرم
ستبران طرح هزاره سوم
سازههای رویایی هزاره سوم
مجله سازیران
طرح ماندگار هزاره سوم
نشر علم عمران
سازههای آرمانی هزاره سوم